Cursus: Oekraïense-Russische cultuur & geschiedenis (cursusduur: 4 colleges)

Deze cursus bestaat uit 4 lezingen, die samen in chronologische volgorde een beeld geven van de cultuur en geschiedenis van Oekraïne en Rusland.

Lezing 1: Cultuurverschillen en overeenkomsten tussen Oekraïne, Rusland en het Westen

Oekraïners en Russen zien er hetzelfde uit als Europeanen, ze dragen dezelfde kleding en hebben hetzelfde christelijke geloof. Toch lopen Nederlanders tegen cultuurverschillen aan die ze vaak niet kunnen plaatsen. De lezing laat zien hoe deze verschillen in de loop van de geschiedenis zo gegroeid zijn. De lezing begint bij het rijk Kiev-Rus omstreeks het jaar 1000 waar vorst Vladimir de Wijze het Christendom aanneemt. Zijn Slavische stammen worden bij Kiev in de rivier de Dnjepr gedoopt. Het cyrillisch alfabet ontstaat en in de stad Kiev wordt het Holenklooster gebouwd, de heilige plaats in het rijk Kiev-Rus.

Les 2: Het rijk Kiev-Rus en de gevolgen van de Mongoolse overheersing

Het rijk Kiev-Rus wordt geplunderd door de Mongolen (Tartaren). Aan de hand van een fragment van de ‘Polovetser Dansen’ uit de opera Vorst Igor van de Russische componist Aleksander Borodin wordt de opstand die vorst Igor organiseerde tegen de Tartaarse Horde besproken. Door deze bezetting, die maar liefst circa 300 jaar duurde, werd Kiev-Rus afgesneden van de rest van Europa. Hierdoor gingen de renaissance, scholastiek en het humanisme voorbij aan de Oost-Europese volkeren. Pas in de 16e eeuw werden de Mongolen verslagen en werd het Kiev-Rus rijk onderdeel van het Russische tsarenrijk. Kozakkenleiders als Bogdan Chmelnitski en Mazeppa spelen een belangrijke rol. Keizerin Catharina de Grote zal later de Krim en de zuidelijke gebieden van Oekraïne, die dan nog onder controle van de sultan zijn, bij het tsarenrijk voegen.

Les 3: Van de revolutie in 1917 tot het uiteenvallen van de Sovjetunie in 1991

Revolutie 1917. De Sovjetunie neemt de Sovjetrepubliek Oekraïne op in de USSR. Het westelijk deel van Oekraïne is lang overheerst geweest door Polen en het Habsburgse rijk, en behoorde nooit tot het rijk Kiev-Rus. Hier beginnen de problemen echt die we vandaag de dag terugzien. In 1933 houdt Stalin vreselijk huis in Oekraïne en Rusland, evenals in andere delen van de Sovjetunie. Ook de Tweede Wereldoorlog laat diepe wonden achter. Na de oorlog zorgen Chroesjtsjov en Brezjnev voor betrekkelijk rustige en welvarende jaren. Er komen gratis voorzieningen, zoals onderwijs en gezondheidszorg, en de Sovjetburgers reizen en werken in de USSR. In 1991 valt de Sovjetunie onder Gorbatsjov uit elkaar.

Les 4: Oekraïne: de afgelopen drie decennia

Oekraïne en Rusland worden in 1991 onafhankelijk. In eerste instantie overheersen hoop en euforie maar het zelfstandig opzetten van economische en politieke instituties blijkt veel moeilijker dan gedacht. Oligarchen verrijken zich maar de rest van de Oekraïense en Russische bevolking verarmt snel. Zwerfkinderen, ontwrichte gezinnen, drugs, aids, criminaliteit en corruptie maken dat het land afglijdt tot een derdewereldland. In 2004 en 2014 volgen de Kleurenrevoluties en Westerse landen bemoeien zich met Oekraïne. Amerika belooft in 2008 dat Oekraïne bij de NAVO kan horen. Hoe vergaat het de Oekraïense bevolking? Hoe leefden de Russische burgers in Oekraïne? En hoe voelen de talloze andere volkeren zich in dit ontwrichte land?

Docent

Rusland- en Oost-Europadeskundige drs. Marie-Thérèse ter Haar


Datum: 13 en 20 januari 2024
Tijd: 11.00-17.00 uur (deur pand Academie open 20 min. voor aanvang)
Locatie: Rusland & Oost-Europa Academie, Rijnkade 4, 6811 HA Arnhem
Bereikbaarheid: openbaar vervoer en parkeren
Prijs: € 70,00 (incl. koffie/thee)

Reacties zijn gesloten.