De cursusreeks 'Rusland en het Westen, achtergronden van de recente geschiedenis' behandelt de huidige situatie in Rusland vanuit een geopolitiek perspectief. De cursusreeks bestaat uit vier online lezingen:

1. Achtergronden: Rusland in de jaren '90 (1 uur en 30 minuten)
Vaak begrijpen wij in het Westen niet dat Russen tevreden kunnen zijn met een autoritaire leider en dat stabiliteit en veiligheid voor hen belangrijker kunnen zijn dan democratie of vrijheid. Cruciaal is dat wij in het Westen te weinig kennis hebben van de ineenstorting van de USSR en de daarop volgende dramatische jaren ’90 van Jeltsin. Poetin volgt Jeltsin in 2000 op. In Rusland wordt hij populair maar in het Westen denken we, ook in 2012, met een ex-KGB’er te maken te hebben. Hoe kan de perceptie zo anders zijn?

2. Westerse berichtgeving over Rusland (1 uur en 30 minuten)
Terwijl het in Rusland vanaf 2005 beter gaat, berichten de Westerse media juist negatiever over het land. Pussy Riots, Greenpeace, mensenrechten, Sotsji, tsaar Poetin, MH17 en Ruslands expansionistisch gedrag. Hoe is de buitenlandse politiek van Rusland en het Westen? Hoe kunnen we met een minder Westerse pet op het land beter begrijpen?

3. Rusland, het Westen en de NAVO (2 uur en 15 minuten)
De informatiestromen die ons land bereiken wat Oekraïne en de Krim betreft worden met een Westerse pet op bekeken, maar heeft het Westen ook boter op zijn hoofd? Waarom voelt Rusland zich omsingeld door de NAVO? Hoeveel Amerikaanse inmenging was er in Oekraïne? Wat betekende de Maidan-revolutie in Kiev voor Rusland? Hoe berichten de Russische media over Europa en Amerika? Ook in de geopolitiek, de NAVO en Ruslands verhouding met China wordt de andere kant van het verhaal belicht. Marie-Thérèse ter Haar probeert nuances aan te brengen bij de veelal harde Westerse krantenkoppen.

4. De verslechterde relatie tussen Rusland en het Westen vanaf 2014 (40 minuten)
De escalatie in Oekraïne van 2014 heeft de verhouding tussen het Westen en Rusland nog verder verslechterd. De propagandaoorlog tussen beide blokken nam buitenproportionele vormen aan. Ook in de verkiezingsstrijd tussen Clinton en Trump, waarbij Trump een spion van Rusland werd genoemd. In 2021 blijkt deze zogenoemde Russiagate een grote leugen te zijn. In deze lezing komen ook  de protesten in Belarus (Wit-Rusland) aan de orde en de Russische oppositieleider Navalny. Russen zien zichzelf niet als vijanden van het Westen, eerder het tegenovergestelde: ondanks alle kritiek op hen blijven zij zich, inclusief de meeste regeringsleiders, verbonden met Europa voelen.

Alle lezingen in deze reeks zijn apart te bestellen.

In de cursusreeks 'Roemrijke Romanovs' zijn twee online lezingen beschikbaar:

1. Peter de Grote (deel 1: 1 uur en 13 minuten / deel 2: 1 uur en 10 minuten)
Hij is misschien wel de beroemdste tsaar van Rusland: Peter de Grote en voor ons land zeker een bijzonder tsaar, want hij verbleef bijna een jaar in Nederland. In deze bijzondere online cursus neemt Marie-Thérèse ter Haar u aan de hand van het leven van Peter de Grote mee van Moskou naar o.m. Zaandam, Amsterdam, Leiden en Sint-Petersburg.
Bekijk alvast een voorproefje van de online cursus Peter de Grote op YouTube.

2. Catharina de Grote (deel 1: 1 uur en 6 minuten / deel 2: 51 minuten)
Ze is beroemd (of moeten we zeggen berucht?) vanwege haar grote ambities, haar uitzonderlijke kunstcollectie, haar contacten met grote Europese denkers (waaronder Voltaire) en haar talloze minnaars. Tsarina Catharina de Grote, die zichzelf graag vergelijkt met Peter de Grote, is een vrouw die grote bewondering en groot respect afdwingt. Ze is een vrouw die u zeker zal verbazen vanwege haar wilskracht en haar daadkracht!
Bekijk alvast een voorproefje van de online cursus Catharina de Grote op YouTube.

Beide lezingen bestaan op hun beurt weer uit 2 delen, dus er zijn 4 lezingen in totaal. Alle lezingen in deze reeks zijn apart te bestellen.

Online lezingencyclus over de beroemdste literatoren uit de Russische geschiedenis: Poesjkin, Tolstoj, Dostojevski en Toergenjev. Van de eerste drie is nu een online lezing beschikbaar in deze reeks. Voor Toergenjev is een zeer uitgebreid e-book verkrijgbaar.

1. Aleksander Poesjkin (50 minuten)
Vraag een willekeurige Rus naar de grootste dichter van Rusland, dan zal deze direct roepen ‘Aleksandr Poesjkin’. Evgeni Onegin is zijn belangrijkste werk. Velen zullen dat werk kennen, maar wat weinigen weten is dat er een directe relatie is tussen Aleksander Poesjkin en Nederland. Wat hebben de Nederlandse ambassadeur van Heeckeren en koningin Anna Paulovna bijvoorbeeld met hem te maken?

2. Leo Tolstoj (50 minuten)
Opstanding, Anna Karenina en de dikste roman aller tijden Oorlog en Vrede. Leo Tolstoj heeft meer dan een Russische klassieker op zijn naam staan, maar niet alleen zijn oeuvre, ook de persoon Tolstoj is buitengewoon interessant. Als rijke graaf probeert hij iets te doen aan de grote problemen in zijn eigen land. Hij is zo populair bij het volk dat zijn volgelingen zich ‘Tolstojanen’ noemen, maar zijn denkbeelden worden hem door conservatieve aristocraten en tsaren niet in dank afgenomen.

3. Fjodor Dostojevski (90 minuten)
Van de 100 boeken op de lijst met belangrijkste boeken uit de wereldliteratuur zijn er 4 van Dostojevski: Misdaad en straf, De idioot, Boze geesten en De gebroeders Karamazov. Daarmee is hij de enige schrijver met 4 titels in de lijst. Dostojevski is een meester in het beschrijven van de menselijke psyche, van hoop en wanhoop, van hartstocht en vertwijfeling en van de Russische ziel.

4. Anton Tsjechov (70 minuten)
Anton Pavlovitsj Tsjechov (Russisch: Анто́н Па́влович Че́хов) (Taganrog, 29 januari 1860 – Badenweiler, 15 juli 1904) was een Russisch schrijver, voornamelijk van toneelstukken en korte verhalen. Met name als schrijver van korte verhalen wordt Tsjechov algemeen beschouwd als een der grootsten uit de literatuurgeschiedenis, door menigeen zelfs als de grootste.

Alle lezingen in deze reeks zijn apart te bestellen.

Zijn ziel is in Rusland, zijn hart in Europa of andersom, maar Ivan Toergenjev (1818-1883) kan niet buiten beide. Hij behoort samen met Leo Tolstoi en Fjodor Dostojevski tot de grote Russische romanschrijvers van de negentiende eeuw. Alle drie zijn ze doordrenkt van de ‘Russische ziel’, maar Toergenjev beschikt daarnaast ook over een ‘Europese ziel’. Ongetwijfeld heeft dit ermee te maken dat hij al in zijn jonge jaren geïnteresseerd is in het Europese Verlichtingsdenken en in Europa gaat studeren om er, vooral in de tweede helft van zijn leven te gaan wonen. Hij wil ook in Rusland zijn landgoed behouden en reist veel op en neer.

Auteur: Marie-Thérèse ter Haar

Het is niet mogelijk om alle activiteiten van de Rusland & Oost-Europa Academie hier te noemen. Hieronder volgt een selectie van ons aanbod. We nodigen u graag uit het volledige aanbod te bekijken op onze website.

• 21 jan: Lezing: Verschillen en overeenkomsten tussen Europa en Rusland (Arnhem)
• 26 jan: Lezing: Berlijn, Stalin en de Koude Oorlog (Arnhem)
• 28 jan: Lezing: Chagall & Malevitsj (Arnhem)
• 30 jan: Reisinformatiedag (Arnhem)
• 1 feb: Lezing: Nederlanders in de Sovjet-Unie (Arnhem)
• 5 feb: Lezing: Rusland in vogelvlucht van 1990 tot heden (Arnhem)
• 5 feb: Lezing: Vladimir Poetin, de man en de mythe (Arnhem)
• 6 feb: Lezing: Oekraïne en de Krim, tussen Oost en West (Arnhem)
• 6 feb: Lezing: Rusland vandaag de dag (Arnhem)
• 12 feb: Lezing: Russische tsaren in de 19e eeuw (Arnhem)
• 21 feb: Lezing: De Koude Oorlog (VU Wageningen)
• 25 feb: Reisinformatiedag (Arnhem)
• 27 feb: Lezing: Peter de Grote (Arnhem)
• 27 feb: Lezing: Catharina de Grote (Arnhem)
• 5 & 6 mrt: Cursus: Russische literatuur & muziek (Arnhem, lezingen ook afzonderlijk te volgen: Poesjkin & Glinka / Tolstoj & Tsjaikovski / Dostojevski & Moessorgski / Tsjechov & Rachmanonov (Arnhem)
• 8 mrt: Lezing: De Russische vrouw (Arnhem)
• 11 mrt: Lezing: Rusluie in Sint-Petersburg (Arnhem)
• 14 mrt: Reisinformatiedag (Arnhem)
• 18 mrt: Lezing: Zijn zij nou gek of zijn wij het? (Arnhem)
• 25 mrt: Lezing: Oekraïne en de Krim, tussen Oost en West (Arnhem)
• 26 mrt: Toneel met inleidende lezing: Catharina de Grote (Arnhem)
• 31 mrt: Lezing: Hoogtepunten van de Russische schilderkunst (Arnhem)